Vergroen de straat met een geveltuintje

Heeft u geen voortuin maar wilt u graag uw straat een beetje opfleuren met meer planten en bloemen? Dan is een geveltuintje misschien wel de oplossing. Een geveltuin is een strook met planten tegen de gevel van een (bedrijfs)gebouw, schuur of garagebox. Een geveltuin is eenvoudig en zonder al te veel kosten aan te leggen. Een kleine moeite met veel voordelen. Misschien wel het leukste voordeel: een geveltuintje fleurt direct de hele buurt op. Zeker wanneer je samen met meerdere buren geveltuinen gaat aanleggen.

Samen vergroenen

Meer groen in de straat maakt gezelliger en gezonder. De temperatuur loopt tijdens een zeer warme zomer minder hoog op dan in een stenen straat. Klimplanten tegen de gevel verfraaien niet alleen de woning. Ze beschermen de woning tegen opwarming door de zon en houden het in huis koeler. In de winter kan gevelbeplanting door het beperken van de wind het warmteverlies juist weer verminderen. In een groene buurt kan het regenwater beter wegzakken in de bodem. Dat is nodig voor planten en bomen, het aanvullen van grondwater (ons toekomstig drinkwater) en er is minder kans op wateroverlast. Planten en bloemen trekken allerlei nuttige vogels, vlinders, wilde bijen en andere insecten aan. Bestuiving door insecten is nodig voor meer dan 75% van ons voedsel, zoals groenten en fruit.

Zelf een geveltuintje aanleggen?

Op de meeste plekken in gemeente Berg en Dal mag u gewoon zelf een geveltuin aanleggen. Maar soms mag het niet, bijvoorbeeld bij monumentale gebouwen en wanneer er geen tegels voor de woning liggen maar klinkers of asfalt. Daarom ontvangen wij graag in alle gevallen vooraf een melding wanneer u een geveltuin wilt aanleggen. De gemeente beoordeelt of een geveltuin mogelijk is. Daarna krijgt u van ons reactie of u zelf de geveltuin mag aanleggen of dat wij dat als gemeente voor u doen. In dit laatste geval hoeft u dus alleen nog maar zelf de planten erin te zetten.

Een hele groene straat is natuurlijk nog mooier dan één geveltuin. Wilt u met meerdere buren in de straat tegelijk een geveltuin aanleggen? Geef dit dan aan ons door want misschien kunnen we een steentje bijdragen.

Vraag uw geveltuintje aan via onderstaand formulier. U ontvangt binnen uiterlijk 3 weken van ons bericht. Ook voor het stellen van een vraag over een geveltuintje kunt u hier terecht.

Aanvraag geveltuintje

Spelregels

Benieuwd of voor uw woning een geveltuin mogelijk is? Lees dan vooraf deze spelregels.

1. Alleen de hoofdbewoner van een woning kan zich aanmelden voor een geveltuin. Bent u geen eigenaar? Dan is vaak vooraf toestemming van de verhuurder nodig om eventuele problemen achteraf te voorkomen. Zeker wanneer u graag een groeibegeleidingssysteem voor klimplanten aan de gevel wil maken of wanneer zelf-hechtende klimplanten worden gebruikt.

2. U zorgt zelf voor de aanleg van de geveltuin. Bij afwijkende bestrating kan gemeente ervoor kiezen om de geveltuin voor u aan te leggen.

3. Ligt er langs de gevel van uw woning een verharding van natuursteen? Dan is het meestal niet mogelijk om stenen te verwijderen voor een geveltuintje. U kunt dan wél tuinieren in bakken of potten. Daarbij gelden dezelfde spelregels als voor andere geveltuintjes. Om vandalisme of het meenemen van potten tegen te gaan, kunt u uw plantenbakken of potten onderin eventueel verzwaren met stenen.

4. U zorgt zelf voor aanschaf van de beplanting.

5. U zorgt zelf voor het onderhoud en ruimt snoeiafval en aangewaaid zwerfafval op.

6. Bewaar of hergebruik de verwijderde tegels. Op die manier kunt u de tegels weer in oorspronkelijke staat terugleggen als het geveltuintje niet meer gewenst is.

7. Na aanleg van de geveltuin moet minimaal 200 cm vrije ruimte overblijven tussen de geveltuin en de stoeprand of een ander obstakel (paaltje, boom, fietsenrek en dergelijke). Dit voor de veiligheid maar ook voor rolstoelgebruikers of kinderwagens.

8. De toegestane maat van de geveltuin, gerekend vanaf de gevel is maximaal 45 cm (dat is ca. 1,5 tegel van 30x30cm of 2 tegels van 20x20 cm). De maximale toegestane lengte van een geveltuin is gelijk aan lengte van de gevel van de woning.

9. Graaf niet dieper dan 30 cm vanwege eventuele kabels en leidingen.

10. Geveltuinen bij monumentale panden:
- Wanneer een woning op de monumentenlijst staat is een advies van de monumentencommissie altijd leidend.
- Het is niet toegestaan klimplanten bij een monumentaal pand te gebruiken.

11. Het is niet toegestaan om:
- planten te gebruiken die diep wortelen of over de stoep gaan hangen;
- giftige of stekelige planten te planten;
- bomen of grote struiken te planten;
- hekjes, muurtjes, reclame-uitingen en dergelijke te plaatsen.

12. Het geveltuintje blijft onderdeel van de openbare ruimte en in eigendom van de gemeente.

13. Het kan zijn dat gemeente of nutsbedrijven werkzaamheden moeten uitvoeren aan kabels of leidingen onder uw geveltuin. Dit doen zij in overleg met u. Zij kunnen niet verantwoordelijk worden gesteld voor mogelijke beschadiging of tijdelijke verwijdering van uw planten.

14. Bij overlast of hinder, of onvoldoende onderhoud, kan de gemeente de geveltuin verwijderen en de stoep herstellen.

15. Gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen is niet toegestaan.

16. Gaat u verhuizen? Vraag dan aan de volgende bewoner om de verantwoordelijkheid voor de geveltuin over te nemen. Stemt hij/zij daar niet mee in, dan moet u de stoep in de oorspronkelijke staat herstellen.

Geschikte plantensoorten

U bepaalt zelf de inrichting van de geveltuin. Wel zijn er een paar aandachtspunten. Niet alle planten zijn namelijk geschikt voor een geveltuin. Bij de gevel is de grond vaak wat droger. Het geveltuintje ligt in de openbare ruimte dus koop bij voorkeur niet al te dure planten. Plant bij voorkeur planten die in Nederland voorkomen en die duurzaam, sterk, meerjarig en bij- en vlindervriendelijk zijn.

Planttips
Vaste planten op schaduwplaatsen zoals ooievaarsbek, kruipend zenegroen of kleine maagdenpalm.
Vaste planten op zonnige plekken zoals stokroos, zonnehoed, blauw schapengras, lavendel, veldsalie en het prachtklokje.
Bloembollen als krokus, narcis, tulp, sierui, sneeuwklokje, blauwdruifje.
Klimplanten als clematis, hedera, wilde wingerd, klimroos, klimkardinaalsmuts, kamperfoelie.

Tip: Vraag eventueel advies bij een tuincentrum in de buurt. Gebruik in ieder geval nooit planten met doornen of stekels. En geen bomen of grote struiken. Daar is de geveltuin te klein voor.

Hoe maak ik een geveltuintje?

Stap 1: Tegels wippen
De tegels kunt u met een goede schep verwijderen of probeer het met een lange platte schroevendraaier. De geveltuin mag vanaf de gevel maximaal 45cm diep zijn. Het geveltuintje mag niet langer zijn dan de breedte van uw woning. Er moet minimaal 1.20 meter ruimte overblijven tussen de geveltuin en de stoeprand of een ander obstakel (boom, paaltje, verkeersbord e.d.). De halve tegels verplaats je om weer een rechte lijn te maken. Doe dit alles voorzichtig om schade aan kabels en leidingen te voorkomen.
TIP: geef de gewipte tegels van 21 maart t/m 31 oktober door aan het NK Tegelwippen.

Stap 2: Voorkom verzakking van de stoep
Plaats een klein opstaand randje (opsluitband) bij de geveltuin om verzakking van de stoep te voorkomen. Deze opsluitrand kunt u maken van de tegels die zijn verwijderd. Zet de tegels dan verticaal in de grond. Op de bovenkant van de tegel legt u een houten blokje en sla ze dan met een (rubber)hamer in de grond. De opsluitrand mag vanwege veiligheid maximaal 4 cm boven straatniveau zijn. En zo zakt het regenwater ook beter in de geveltuin weg.

Stap 3: Verbeter de bodem
Schep het wit zand tot maximaal 30 cm diep weg uit de geveltuin. Doe dit voorzichtig vanwege eventuele kabels en leidingen. Vul daarna het gat met bemeste (biologische) tuinaarde of compost. Meng dit met het resterende zand.

Stap 4: Aanplanten en extra water geven
Zet bollen, (vaste) planten en/of klimplanten in de geveltuin. Dompel de wortelkluit eerst even in een emmer met water voor het planten. Bij een huurhuis zijn vaak geen klimplanten toegestaan, dus bespreek dit vooraf altijd met de verhuurder. Plant geen bomen of grote struiken. Daar is de geveltuin te klein voor. Geef het geveltuintje regelmatig water (vang thuis regenwater op in een ton zo heeft u altijd een voorraad gratis water tijdens een droge periode). Zeker in het begin hebben nieuwe planten wat extra aandacht nodig.

Stap 5: Geniet van uw geveltuintje
U zorgt nu voor meer kleur en sfeer in de straat en voor een feestje voor de beestjes. Samen maken we stap voor stap gemeente Berg en Dal nog mooier, groener en fleuriger!

Verzorg de geveltuin

De geveltuin én de straat blijven mooier wanneer u de geveltuin goed verzorgt. Haal regelmatig uitgebloeide bloemen weg. Dit stimuleert vaak nog een tweede bloeiperiode. Verwijder ook regelmatig onkruid en aangewaaid zwerfafval. Zorg dat de stoep goed bereikbaar blijft en snoei overhangende planten. Geef de planten regelmatig water, bij voorkeur uit de regenton. Ook als het geregend heeft, kan het bij de geveltuin droog zijn. In het najaar kunt u het blad en afgestorven planten gewoon laten liggen in de geveltuin. Dieren halen hier de hele winter voedsel uit of kiezen het als plekje voor hun winterslaap. Veel nuttige diertjes zoals wormen, spinnen en insecten leven daar beschut en eten de blaadjes op. Op een natuurlijke manier en helemaal gratis wordt ieder jaar gezorgd voor bemesting en verbetering van de structuur van de bodem. Om het bodemleven niet te verstoren, is het goed om de bodem zo veel mogelijk met rust te laten. Niet omspitten dus en gebruik geen chemische bestrijdingsmiddelen.

Geveltuin opzeggen?

Er kan altijd een reden zijn waarom u niet langer voor het onderhoud van het geveltuintje kunt zorgen. In dat geval moet u de stoep naar de oorspronkelijke staat herstellen. Gaat u verhuizen en neemt de volgende bewoner de verantwoordelijkheid voor het onderhoud niet van u over? Ook dan herstelt u de stoep naar de oorspronkelijke staat. Wij vragen u om dit per email te melden aan steenbreek@bergendal.nl.

Ook de gemeente kan de samenwerking opzeggen. Dit gebeurt wanneer het geveltuintje niet goed wordt onderhouden of de spelregels niet worden nageleefd. Ook kan het zijn dat er groot onderhoud of herinrichting gepland staat in uw buurt. In deze gevallen kan het zijn dat een geveltuintje niet langer mogelijk is.