Veelgestelde vragen opvang jonge asielzoekers Berg en Dal

Het COA zoekt vaak zelf contact met pandeigenaren door het hele land. Het COA zoekt niet specifiek in onze gemeente. En in dit geval is via bemiddeling door de gemeente het COA in contact gekomen met de pandeigenaar en hebben ze een overeenkomst gesloten. De gemeente is niet betrokken bij het totstandkomen van het contract. Dit is overigens heel gebruikelijk als instanties een pand zoeken. Daar heeft de gemeente geen rol bij. Ze zoeken alleen een pandeigenaar om tot een overeenkomst te komen.

De opvanglocatie in Berg en Dal is geen AZC maar een noodopvang.

Het gaat om ongeveer 60 alleenstaande minderjarige vreemdelingen. Alleenstaande minderjarige vreemdelingen(amv) zijn jongeren tussen de 13 en 18 jaar (vooral 15-18) die zonder ouders in Nederland zijn aangekomen om asiel aan te vragen. In dit geval zijn het jongens. De nationaliteiten kunnen ook verschillen. In algemene zin kunnen we stellen dat op dit moment het merendeel van de asielzoekers die zich in Nederland meldt uit Syrië komt. En in iets mindere mate uit Eritrea, Afghanistan en Turkije komt. 

In ieder geval de komende drie jaar wonen er amv in het klooster. Hoe het daarna gaat is nu nog niet in te schatten. Zodra we dat weten betrekken we de omwonenden en anderen er vanzelfsprekend weer bij.

Vluchtelingen uit landen waarin veel TBC voorkomt worden direct bij aankomst in Nederland gescreend. De GGD is alert op besmettelijke ziekten en grijpt wanneer nodig snel in.

En ze krijgen het vaccinatieprogramma aangeboden. Daarnaast is contact gelegd met de huisartsen in onze gemeente. Wanneer nodig verwijzen artsen patiënten door naar een specialist.

Alle kinderen in Nederland vallen tot hun achttiende onder de Leerplichtwet, dus ook die in de noodopvang. Het aanbieden van onderwijs is een gemeentetaak. De jongens die in het klooster komen te wonen volgen allemaal onderwijs in een Internationale Schakel Klas (ISK).

Jongeren in de opvang leven daar met elkaar. Er is 24 uur per dag begeleiding om ze te helpen en ondersteunen bij dagelijkse taken. Denk hierbij aan hygiëne, het omgaan met geld, zelfstandigheid enz. De begeleiders zorgen voor een duidelijk ritme waarin de jongeren naar school gaan en andere taken doen. Daarnaast krijgen ze activiteiten aangeboden om de vrije tijd in te vullen. Denk hierbij aan sport en spel, maar ook het bezoeken van een kerk of de bibliotheek. Ze leren onze normen en waarden en ze leren het dagelijkse leven in Nederland kennen. Bijvoorbeeld hoe het openbaar vervoer werkt, hoe je moet koken etc.

Specifiek voor deze groep minderjarigen worden er verschillende activiteiten georganiseerd door organisaties en partijen uit de onze gemeente. 

Vanwege de privacy van de jongeren is de opvang alleen toegankelijk voor de tijdelijke bewoners en medewerkers van COA. Voordat het klooster in gebruik wordt genomen organiseert het COA nog een open dag.

Het COA is verantwoordelijk voor de opvang en begeleiding van de jongeren. Overdag gaan de jongeren naar school omdat ze allemaal leerplichtig zijn. Daarnaast probeert het COA met hulp van lokale organisaties, verenigingen en vrijwilligers ontspanningsactiviteiten te organiseren. Er is begeleiding aanwezig op de locatie: 24 uur per dag en 7 dagen in de week. Ook is er beveiliging aanwezig. Daar is geen concrete aanleiding voor. Maar voor meer zekerheid en voor het veilige gevoel helpt het. Buiten de locatie is de politie verantwoordelijk voor handhaving van de openbare orde, zoals dat overal in Nederland geldt.

De jongeren worden actief gewezen op alle (huis)regels en de sancties(straffen) die volgen als ze zich er niet aanhouden.

En er is 24 uur per dag en 7 dagen per week een speciaal telefoonnummer om contact opnemen met de begeleiding van de jongens: 06-42674272.

In overleg met mensen in de buurt en alle betrokken partijen hebben we een gezamenlijk beheerplan opgesteld. Hierin staat duidelijk opgenomen wie waar voor verantwoordelijk is. Dit zorgt voor duidelijkheid tussen de partijen, maar ook voor duidelijkheid en transparantie naar inwoners toe. Het hoofddoel is het beperken van mogelijke overlast en veiligheidsrisico’s en inzage te geven over de gemaakte afspraken en hoe er bij incidenten wordt gereageerd. Hierbij wordt wel benadrukt dat deze locatie niet als een locatie met hoge risico wordt gezien.

Uit ervaring van andere locaties waar jonge vluchtelingen zijn opgevangen blijkt dat de jongeren veel op de opvang en in de directe omgeving verblijven. Deze eerste periode in Nederland kunnen zij gebruiken om te rusten. De jongeren zijn vrij om hun omgeving te verkennen. Ze kunnen aan diverse (georganiseerde) activiteiten meedoen, winkels bezoeken en de omgeving verkennen. Als ze er wat langer wonen gebeurt dat meer.

Zoals dat in het dagelijks leven ook gebeurt grijpen politie en Openbaar Ministerie in.

Alle asielzoekers die in Nederland aankomen worden door de Vreemdelingenpolitie gescreend.

Ja, een opvanglocatie is geen gevangenis. De bewoners -ook de jongeren- hebben dezelfde rechten als ieder ander in Nederland. Wel is het zo dat structuur erg belangrijk is: ontbijt, school, meldplicht, avondeten etc. Daarbij worden alle jongeren geacht ’s avonds om 22 uur binnen te zijn. Als ze later thuis willen komen zullen ze daar, net als andere jongeren van hun leeftijd, een reden voor moeten aangeven.

Al de jongeren hebben twee keer per dag een meldplicht. Ze mogen geen overlast veroorzaken en vallen onder de leerplicht. Wat betekent dat ze gewoon naar school gaan overdag. Verder zijn er verplichte activiteiten waar ze aan deel moeten nemen en vrijwillige activiteiten waar ze aan deel mogen nemen. Ook gelden er voor de jongeren huisregels.

Als jongeren zich niet aan de huisregels houden volgt er eerst een gesprek, net als in een gewone gezinssituatie. Bij herhaaldelijke overtredingen zullen er maatregelen worden genomen. Dit kan variëren van alternatieve straffen zoals tuinonderhoud of corvee tot het inhouden van geld. Bij structurele of aanhoudende overlast bestaat de mogelijkheid van overplaatsing.

Er is 24 uur per dag begeleiding aanwezig. In de avond en nacht gaat het om zogeheten ‘wakkere diensten’ (medewerkers die dus niet zelf gaan slapen). Er is ook altijd bewaking aanwezig in het pand. De bewaking houdt ook de camera's rond het pand in de gaten.

COA heeft de volledige verantwoordelijkheid voor de opvang. Dus ook voor de financiën.

In een tijdelijke noodopvang kunnen vluchtelingen het begin van hun asielprocedure afwachten. Hiermee geeft het ruimte in de aanmeldcentra. Van ‘crisisnoodopvang’ is sprake als kortstondig zo’n grote piek optreedt in de vluchtelingeninstroom dat er uitgeweken moet worden naar provisorische opvanglocaties zoals sporthallen. Die situatie hadden we in Nederland in oktober 2015. Toen reden letterlijk bussen met vluchtelingen door het land, op zoek naar plekken om vluchtelingen soms slechts enkele uren op adem te kunnen laten komen.

Een asielzoeker is iemand die in Nederland bescherming heeft aangevraagd. Een vluchteling is iemand van wie de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) in de asielprocedure heeft vastgesteld dat hij of zij gevaar loopt in het land van herkomst. Hij of zij krijgt dan een asielvergunning. Zodra een asielzoeker als vluchteling erkend is en in Nederland mag blijven, krijgt diegene een tijdelijke verblijfsvergunning voor vijf jaar.

Een vluchteling met een verblijfsvergunning wordt een ‘statushouder’ genoemd. Hij of zij mag vanaf dat moment volwaardig deelnemen aan de Nederlandse samenleving en integreren. Als iemand ten minste vijf jaar met een verblijfsvergunning in Nederland woont, Nederlands spreekt en met goed gevolg een inburgeringsexamen aflegt, kan hij of zij het Nederlanderschap aanvragen.

Asielzoekers en vluchtelingen worden opgevangen in asielzoekerscentra (AZC’s). In een AZC verblijven zowel mensen van wie de asielaanvraag in behandeling is als mensen die al een asielstatus kregen maar voor wie nog geen huisvesting beschikbaar is.

Het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (COA) heeft problemen met de opvang van asielzoekers. De asielzoekerscentra (AZC) in Nederland zijn overvol. De instroom van asielzoekers neemt nog steeds toe (mensen uit Midden-Oosten, maar ook inhaalslag vluchtelingen en na-reizigers door corona). En de uitstroom van statushouders naar woningen in gemeenten stagneert door druk op de woningmarkt. Daarom deed het kabinet een oproep aan gemeenten om het azc in het Groningse Ter Apel te ontlasten door de helpen met de opvang van asielzoekers.

In het klooster aan de Zevenheuvelenweg in Berg en Dal is het iets anders. Daar hebben de eigenaar van het pand en het COA samen een overeenkomst gesloten. Het pand was ooit in gebruik als klooster en werd bewoond door de paters. De bestemming was en is dat je er mensen mag laten wonen, maar wel in relatie tot het klooster. Dat is bij de amv niet het geval. Daarom moet het coa een ontheffing aanvragen (bij de Omgevingsdienst), zodat de amv'ers er mogen wonen. Dit heet een kruimelregeling. Die regeling is voor kleine afwijkingen van het bestemmingsplan, zoals bij het klooster.